Vận tải - Vai trò và Tầm quan trọng
Vận tải là hoạt động di chuyển một đối tượng như hàng hóa, hành khách từ một địa điểm này đến một địa điểm khác.
VAI TRÒ
Có thể bạn không để ý, nhưng việc vận chuyển hàng hóa, con người, diễn ra hàng ngày, hàng giờ xung quanh ta.
Hoạt động vận chuyển hàng hóa gắn liền và có vai trò thiết yếu với cuộc sống con người. Hàng ngày bạn và tôi di chuyển bằng xe máy, ô tô, hay máy bay. Hàng hóa tiêu dùng tại các chợ hoặc siêu thị được vận chuyển bằng đường biển, đường bộ. Nguyên vật liệu sản xuất chở từ vùng nguyên liệu đến nơi sản xuất bằng ô tô, tàu hỏa, tàu biển…
Tất cả những hoạt động này đều liên quan đến vận tải.
Vận tải đóng một vai trò trọng yếu của quá trình phân phối và lưu thông. Nếu nền kinh tế là một cơ thể sống, trong đó hệ thống giao thông là các huyết mạch thì vận chuyển là quá trình đưa các chất dinh dưỡng đến nuôi các tế bào của cơ thể sống đó.
Để hiểu rõ hơn về vai trò thiết yếu này, hãy thử làm một giả định. Một lúc nào đó, tất cả các hoạt động vận tải bỗng nhiên ngừng hoạt động. Liệu cuộc sống của chúng ta sẽ xáo trộn thế nào? Tôi nghĩ sẽ có một vài đảo lộn đấy, chẳng hạn:
- Bạn sẽ phải di chuyển bằng cách “đi bộ”, vì chẳng có gì chở bạn đi, không xe máy, ô tô, tàu hỏa, hay máy bay gì hết
- Sẽ có rất nhiều thứ tiêu dùng hàng ngày như quần áo đẹp, điện thoại, đồng hồ, máy tính… sẽ không có sẵn, bởi nó được sản xuất ở nơi rất xa, và chẳng thế đưa đến khu vực bạn sinh sống. Đừng nói đến chuyện nhâp khẩu hàng, vì chẳng thể làm được, nếu bạn phải tự mang vác tất cả những gì mình cần.
- Ngôi nhà bạn ở, nơi bạn làm việc cũng chẳng to đẹp như vậy đâu. Lấy đâu gạch, đá, cát, xi măng mà xây công trình. Có lẽ lại ở nhà tranh vách đất, hoặc lều tạm gì đó.
- Ngay cả thức ăn hàng ngày cũng chỉ là những thứ có thể nuôi trồng gần chỗ bạn ở, chứ sao chuyển từ xa về được.
- Cuộc sống văn minh hiện đại sẽ gần như biến mất, vì không thể vận chuyển nguyên nhiên vật liệu, sản phẩm, con người đi xa được: không điện, không nước máy, không điện thoại, không truyền hình… Như thế chẳng phải thời hoang sơ là gì.
Thực ra, nêu giả định hơi cực đoan như vậy để thấy rõ vai trò của ngành và các công ty vận tải đang đảm nhiệm. Chúng ta quen không để ý đến những gì đang diễn ra xung quanh, và coi đó là việc đương nhiên. Chỉ khi giả định chúng không hoạt động đúng như thực tế, mới thấy được vai trò quan trọng của mỗi bộ phận cấu thành. Điều này tương tự như cơ thể con người, sẽ chỉ thấy quan trọng mỗi bộ phận khi gặp đau ốm.
Tầm quan trọng của vận tải khá rõ ràng, mặc dù đây không phải là lĩnh vực “hot”. Thậm chí tôi còn cho đó là một ngành lao động khá cực nhọc. Như người đi tàu biển, hoặc lái xe đường dài… chẳng vất vả lắm sao.
Mặc dù vậy, khi ý thức rõ vai trò sứ mệnh công việc mình đang làm, chắc hẳn những người đang thực hiện (có cả tôi) cũng thấy vui một chút, công việc thú vị thêm một chút.
Các phương thức vận tải
Với vai trò như vậy, nếu bạn quan tâm, có thể tìm hiểu thêm 5 phương thức vận tải phổ biến như sau:
- Đường bộ: phổ biến nhất, hàng ngày xung quanh chúng ta: hàng hóa, hành khách, vật liệu, đồ gia dụng… Có thể nói vận tải bộ là không thể thiếu với cuộc sống hàng ngày.
- Đường sắt: chưa thực sự phát triển ở Việt Nam. Vận tải đường sắt cả hành khách lẫn hàng hóa, cũng sẽ rất thuận lợi, nếu đầu tư đúng mức. Nhìn những nước phát triển sẽ thấy ngay. Chẳng hạn nếu hệ thống đường sắt tốt, tàu chạy được khoảng 150km/h. Bạn đi từ Hà Nội đến Tp.HCM chỉ mất khoảng 8-10 tiếng. Còn từ Hải Phòng đi Hà Nội như tôi thỉnh thoảng vẫn đi, chỉ chưa đến 1 tiếng. Quá là thuận lợi, và an toàn hơn đi ô tô nhiều.
- Đường thủy (vận tải biển, thủy nội địa): chiếm gần 80% lượng hàng chuyên chở, thích hợp với những hàng hóa khối lượng lớn, hàng rời (hàng xá), giá trị đơn vị không cao, không cần vận chuyển gấp.
- Đường hàng không: thích hợp với những mặt hàng giá trị cao, khối lượng không lớn, thời gian vận chuyển cần nhanh chóng, với cự ly xa. Loại hình này ở Việt Nam chưa phát triển mạnh ở nội địa: chủ yếu bưu kiện và thư tín. Nhưng với quốc tế, thì vận chuyển hàng air cũng là một lĩnh vực sôi động, hấp dẫn với các công ty dịch vụ vận chuyển. >> Xem thêm về vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
- Đường ống: rất đặc thù, chỉ phù hợp với những loại hàng đặc biệt như khí hóa lỏng, dầu lửa … Phục vụ cho đối tượng đặc biệt như các công ty đa quốc gia, hoặc công ty Nhà nước lớn.
Trong mỗi phương thức lại có thể chia nhỏ thành các hình thức khác nhau. Chẳng hạn vận tải biển gồm vận tải container, hàng rời, hàng lỏng…
Để phục vụ nhu cầu của sản xuất kinh doanh, các phương thức vận tải cũng có thể được kết hợp với nhau một cách đồng bộ, xuyên suốt, hiệu quả tạo thành một dịch vụ có tên là vận tải đa phương thức. Theo đó, hàng hóa chỉ cần qua một công ty dịch vụ, được vận chuyển qua nhiều phương thức, nhiều vùng lãnh thổ, đến điểm đích.
